Koronarografia jest to obrazowa metoda badania naczyń wieńcowych serca z użyciem promieni rentgenowskich. Obraz naczyń uzyskuje się poprzez podanie do tętnic wieńcowych środka cieniującego pochłaniającego promieniowanie rentgenowskie.
Zabieg angioplastyki polega na poszerzeniu zwężonej tętnicy wieńcowej za pomocą balonu lub stentu wprowadzonego do tętnicy wieńcowej przy pomocy specjalnego cewnika metodą przezskórną. Angioplastykę wykonuje się na podstawie wyniku koronarografii.
DO CZEGO SŁUŻY KORONAROGRAFIA?
Badanie to umożliwia ocenę naczyń wieńcowych oraz rejestrację zmian patologicznych. Obrazuje miejsce zwężenia w naczyniu i stopień jego nasilenia. Na tej podstawie lekarz podejmuje decyzję o wyborze optymalnego sposobu leczenia pacjenta.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
- Wyjaśnienie przyczyny bólów w klatce piersiowej.
- Ocena stopnia zaawansowania choroby celem dalszej kwalifikacji do kardiologicznego leczenia inwazyjnego, kardiochirurgicznego lub farmakologicznego.
- Ocena skuteczności leczenia interwencyjnego – po wykonanym zabiegu plastyki tętnicy wieńcowej lub po operacji kardiochirurgicznej tętnic wieńcowych (by-pass).
CELE ANGIOPLASTYKI
- Zwalczanie dolegliwości dławicowych w klatce piersiowej
- Przywrócenie zdolności do wykonywania wysiłku fizycznego
- Przywrócenie prawidłowego ukrwienia mięśnia sercowego
- Zmniejszenie nowych incydentów wieńcowych (zawałów, kolejnych zabiegów, zgonów)
- Wydłużenie życia chorych
PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO BADANIA
Przed badaniem proszę wygolić pachwiny. Przez 6 godzin przed i po badaniu proszę nie jeść. Proszę przyjmować leki zgodnie ze wskazaniem lekarza.
OPIS BADANIA/ZABIEGU
Koronarografia jest wykonywana na sali zabiegowej wyposażonej w specjalistyczny sprzęt (w pracowni hemodynamicznej). Chory do badania układa się na stole zabiegowym w pozycji na wznak, jest całkowicie rozebrany, przykryty prześcieradłem chirurgicznym. Miejsce nakłucia naczynia jest najpierw dezynfekowane, a następnie znieczulane miejscowo. Lekarz nakłuwa tętnicę udową (Ryc.1) lub tętnicę promieniową (Ryc. 2). Do tętnicy wprowadza się tzw. koszulkę tętniczą (jest to rodzaj wenflonu z zastawką). Cewniki poprzez koszulkę przesuwane są w tętnicach obwodowych w kierunku serca, docierając w okolice ujścia tętnic wieńcowych. Położenie cewnika w tętnicach jest kontrolowane na ekranie monitora rentgenowskiego. Po wprowadzeniu końcówki cewnika do ujścia tętnicy wieńcowej podawany jest środek cieniujący (kontrast). Uwidocznione kontrastem tętnice wieńcowe są filmowane przez aparaturę rejestrującą. W chwili podawania kontrastu pacjent może odczuwać uderzenie ciepła do głowy, rozchodzące się następnie po całym ciele i szybko przemijające. W trakcie podawania kontrastu do tętnic wieńcowych u chorego może wystąpić ból za mostkiem. Po analizie wyniku koronarografii, jeżeli typ zmian w naczyniach wieńcowych na to pozwala, może być choremu zaproponowany zabieg angioplastyki, czyli poszerzenia wykrytych zwężeń. Zabieg angioplastyki odbywa się wówczas bezpośrednio po koronarografii. W sposób identyczny jak podczas koronarografii umieszcza się cewnik terapeutyczny w ujściu zwężonej tętnicy wieńcowej. Przez światło cewnika wprowadza się do naczynia prowadnik poza miejsce zwężenia. Po tym prowadniku pod kontrolą rentgenowską wprowadza się w miejsce zwężenia cewnik z balonem lub ze stentem. Następnie rozpręża się balon pod ciśnieniem kilkunastu atmosfer poszerza sie obecne w naczyniu zwężenie. Po badaniu i zabiegu koszulka tętnicza jest usuwana i w miejscu wkłucia zakładany jest opatrunek uciskowy, który utrzymuje się przez kilka do kilkunastu godzin. Badanie i zabieg zwykle trwa ok.1 godziny.
 |
 |
| Ryc.1 Wprowadzenie cewnika do serca poprzez nakłucie tętnicy udowej |
Ryc.2 Wprowadzenie cewnika do serca poprzez nakłucie tętnicy promieniowej |
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ LEKARZOWI
Przed badaniem
- Ewentualne uczulenie na środki kontrastowe.
- Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).
- Aktualnie przyjmowane leki, zwłaszcza obniżające krzepliwość krwi.
- Pacjentki w okresie rozrodczym proszę o informacje o fazie cyklu miesiączkowego lub ciąży.
Podczas badania
- Wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból w klatce piersiowej, duszność, uczucie ciepła).
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU/ZABIEGU?
Po badaniu /zabiegu pacjent wraca na oddział szpitalny, gdzie przez co najmniej kilka godzin powinien pozostawać w pozycji leżącej. Zwykle dopiero następnego dnia po badaniu można wstać.
MOŻLIWE POWIKŁANIA
Koronarografia jak każde badanie inwazyjne niesie ze sobą ryzyko wystąpienia powikłań. Najczęściej występują powikłania miejscowe związane z miejscem wprowadzenia koszulki do tętnicy, pod postacią miejscowego uszkodzenia tętnicy (tętniak rzekomy, przetoka tętniczo-żylna), krwiak, miejscowe krwawienie, zakrzep lub zator, niedokrwienie kończyny, infekcja. Łączna częstość tych powikłań nie przekracza 0,6%. Inne powikłania to nadmiernie nasilony odruch naczyniowo-błędny objawiający się nagłym obniżeniem ciśnienia tętniczego, zwolnieniem częstości pracy serca, reakcje gorączkowe i uczuleniowe na kontrast (reakcje skórne, skurcz oskrzeli, wstrząs anafilaktyczny). Najgroźniejsze powikłania wykonywanego badania występują rzadko, należą do nich zawał serca (0,07%), incydenty neurologiczne (0,07%), groźne zaburzenia rytmu serca i przewodnictwa (0,09%) oraz zgon (0,14%).
Powikłania angioplastyki zależą od liczby i stopnia zaawansowania zmian w tętnicach wieńcowych, wydolności krążenia oraz doświadczenia osoby wykonującej zabieg. Główne powikłania to zgon (0,4%), zawał serca( 5%) i konieczność pilnej rewaskularyzacji operacyjnej(poniżej 1%).
(Kardiologia Polska 2005;T.63;Supl. III).
Prawidłowy obraz prawej tętnicy wieńcowej:
Prawidłowy obraz lewej tętnicy wieńcowej: